بتن ریزی در شرایط جوی متفاوت
یکی از مهم ترین عوامل تاثیرگذار در کیفیت بتن و به تبع آن تیرچه شرایط آب هوایی است اصول بتن ریزی در هوای سرد و گرم با هم متفاوت میباشند و رعایت آن از ضرورت های بتن ریزی است. گروه کارخانجات تیرچه اتحاد در زمینه تولید تیرچه های صنعتی و خرپا، به عنوان تنها دارنده گواهینامه فنی از وزارت راه، مسکن و شهرسازی با در نظر گرفتن شرایط جوی مختلف اقدام به بتن ریزی و آماده سازی تیرچه ها می نماید. همواره در آب و هوای متفاوت با رعایت استانداردها و الزامات اقدام به تولید تیرچه با پاشنه بتنی استاندارد می نماید به همین دلیل همواره در تلاش است تا انتخاب اول شما مشتریان عزیز باشد.
در این مقاله اصول اقدامات لازمه بتن ریزی در شرایط آب و هوایی گوناگون را تشریح خواهیم نمود.
بتن ریزی در هوای سرد
بتن در دماهای بسیار پایین مقاومت بسیار کمی کسب می کند تا وقتی میزان اشباع بودن بتن در اثر عمل آبگیری به اندازه کافی کاهش نیافته باشد، لازم است که بتن تازه در برابر آثار ویرانگر یخ زدگی محافظت شود بتنی که حتی یک بار در سنین اولیه یخ زده باشد در مقایسه با بتنی که یخ نزده باشد در برابر شرایط جوی از مقاومت کمتری برخوردار است و نیز آب بند نخواهد بود.استعداد آسیب پذیری بتنی که در برابر یخ زدن محافظت نشده است خیلی بیشتر از بتنی است که در برابر یخ زدن محافظت گشته و در ضمن از مقاومت فشاری کمتری هم برخوردار است.
حال هرگاه اقدامات احتیاطی لازم به کار بسته شود می توان بتن ریزی را در سرتاسر ماه های زمستان با اطمینان خاطر انجام داد و با بکار بستن این تمهیدات هیچ کارگاهی تعطیل نخواهد شد. بر اساس استاندارد بین المللی 306 ACI در کارهای بتنی ، هوای سرد به هوایی اطلاق می شود که بیش از سه روز متوالی شرایط زیر را داشته باشد :
- بیش‌از‌سه‌روز‌متوالی،متوسط‌درجه‌حرارت‌روزانه‌از5 درجه‌سلسیوس‌کمتر‌باشد.
- بیش‌از‌نیمی‌از‌روز‌دمای‌محیط‌باالی10 درجه‌سلسیوس‌باشد،
پیمانکار باید تدابیر لازم را برای حفاظت بتن در مراحل مختلف ساخت ، حمل و ریختن اتخاذ نماید . پیمانکار موظف است برای جلوگیری از وقفه در عملیات بتن ریزی قبلاً برنامه اجرای کار را به تصویب دستگاه نظارت برساند. رعایت نکات زیر برای بتن ریزی در هوای سرد الزامی است :
- در این شرایط مهمترین مسأله آمادگی برای زمانی است که جبهه یخبندان، محیط کارگاه را فرا می گیرد.
- اگر گیرش خمیر سیمان صورت نگرفته باشد موجب یخ زدگی رطوبت داخلی بتن، افزایش حجم آب و نهایتاً انبساط حجمی بتن و ترک خوردگی آن می گردد.
- زمانی که این احتمال وجود داشته باشد که چندین ساعت پس از بتن ریزی، جبهه یخبندان فرا میرسد باید از مواد ضد یخ که ترجیحا دارای ترکیبات زود گیر کننده هستند استفاده نمود.
استفاده از مواد زود گیر موجب تسریع در گیرش خمیر سیمان و مقاومت در برابر افزایش حجم یخ می گردد. نباید فراموش کرد که همواره دمای بتن ریحته شده با استفاده از امکانات متفاوت گرمایشی باید در نقطه ای باالی 5 +درجه سانتیگراد حفظ گردد تا واکنش شیمیایی سیمان و آب ادامه یابد و مقاومت لازمه حاصل گردد .
موکداً توصیه می گردد در دمای کمتر از 5 +درجه سانتیگراد نباید بتن ریزی کرد مگر اینکه در تمام شرایط درجه حرارت بتن همواره بالاتر از 5 +حفظ گردد. توجه داشته باشید که با بتن ریزی در چنین شرایطی عمل هیدراسیون بسیار کند صورت می گیرد بطوریکه پس از یخ زدن آب در صفر درجه، این واکنش متوقف می گردد بنابراین در زمان باز کردن قالب مشاهده می کنیم که بتن به راحتی خورد می شود به علت اینکه خمیر سیمان تشکیل نشده است .
باید کاملا توجه داشت که استفاده از ضد یخ تنها از یخ زدن رطوبت درونی بتن جلوگیری می کند. اگر بتن ریخته شده پس از عملیات بتن ریزی به حال خود رها شود، رطوبت درون آن یخ نمی زند اما چون دمای آن کمتر از 5 +درجه سانتیگراد است واکنش شیمیایی سیمان و آب بسیار کند می شود و به همین خاطر بتن ضایع می گردد و دارای مقاومت خیلی کمی خواهد شد .
پس در زمستان در هر شرایطی باید پس از بتن ریزی نسبت به عمل آوری بتن مبادرت ورزید نکته مهم دیگر اینکه چون هوای سرد نسبت به هوای گرم دارای رطوبت کمتری است بتن های ریخته شده در شرایط محیطی سرد به، عمل آوری و مراقبت بیشتری نیازمند است .
ویژگی‌های‌یک‌ضد‌یخ‌مناسب‌برای‌بتن:
ضد یخی برای بتن مناسب می باشد که علاوه بر کاهش نقطه انجماد آب اضافی داخل بتن به عنوان یک تسریع کننده در گیرش و رشد مقاومت سنین اولیه بتن عمل نماید. حال باید توجه نمود در پروژه هایی که در زمان بهره برداری امکان خوردگی وجود دارد و یا بتن هایی که پیش تنیده هستند و یا در آنها از آلومینیوم و گالوانیزه استفاده شده است و یا بتن هایی که در تماس با آب یا خاک سولفاته هستند و یا بتن هایی که سنگدانه های آنها مستعد واکنش قلیایی هستند به هیچ وجه از ضد یخ های کلر دار استفاده نکنید. بلکه از ضد یخ هایی استفاده نمایید که بر پایه دیگر مواد ( نیترات ) ساخته شده باشد .
اقدامات لازم برای بتن ریزی در هوای سرد
- توصیه می شود هنگام بتن ریزی، دمای هیچ قسمت از بتن تازه از 10 درجه سلسیوس کمتر نباشد، ولی به هر حال این دما نباید از 5 درجه سلسیوس به عنوان حداقل مجاز، کمتر شود.
- در هوای سرد باید با گرم کردن مواد متشکله بتن، دمای مخلوط را به حد قابل قبول رسانید .
- برای تهیه بتن در درجه حرارت زیر صفر، ابتدا باید قطعات یخ و مصالح یخ زده را از مصالح سنگی جدا و مصالح سنگی را تا بالای 15 درجه و در صورت لزوم آب را تا 60 درجه سلسیوس گرم نمود. در صورتی که مصالح سنگی خشک باشد، می توان ماسه را تا 40 درجه سانتیگراد گرم کرد، در این حالت نیز آب نباید از 60 درجه بیشتر گرم شود.
- هنگامی که گرم کردن مصالح سنگی مشکل بوده و یا عملی نباشد، می توان با تأیید دستگاه نظارت ضمن استفاده از آب گرم دمای مخلوط بتن را بالا برد .
- تغییر سریع دمای سطح بتن پس از اتمام دوران حفاظت، باعث ایجاد ترک در سطوح خارجی خواهد شد. لذا پیمانکار باید در طول حداقل 24 ساعت اولیه پس از اتمام دوران نگهداری بتن، تدابیر لازم را اتخاذ نماید.
- دمای آب مصرفی باید یکنواخت و ثابت باشد تا تغییری در اسلامپ ساختهای مختلف بتن حادث نشود .
پیش بینی های لازم، قبل و حین اجرای بتن ریزی، در هوای سرد :
- شن، ماسه و آب مصرفی باید عاری از برف، یخ و مصالح یخ زده باشند .
- در صورت نیاز و قبل از بتن ریزی ، مصالح سنگی و آب بر اساس دستورالعملهای این بخش گرم شوند .
- قبل از اجرای بتن ریزی تمامی سطوح در تماس با بتن نظیر سطح قالب، آرماتورها و کابلهای پیش تنیدگی باید عاری از برف و یخزدگی بوده و حتی الامکان دارای دمای مخلوط بتن مورد نظر باشند .
- استفاده از مواد افزودنی باید با توجه به نکات مندرج در این دستورالعمل صورت پذیرد .
در‌هوای‌سرد‌توصیه‌می‌شود:
- بتن با حباب هوا استفاده شود.
- سیمانهای مخصوص زودگیر نظیر سیمان تیپ 3 استفاده شود.
- پوشینه و عایقهای مناسب استفاده شود.
- طریق بالا بردن دمای محیط بتن ریزی و ایجاد بادشکن، مراقبتهای لازم به عمل آید.
- فاصله حمل بتن حتی الامکان کوتاه اختیار شود.
- چنانچه امکان افت سریع دما هنگام ساختن و ریختن بتن به دمای پایین تر از حد مجاز وجود داشته باشد، دستگاه نظارت می تواند دستور توقف بتن ریزی را صادر نماید.
نتیجه‌گیری
بتن ریزی، در تمام پروژه های عمرانی یکی از اجزای ضروری است و اهمیت مطالعه مسائل مربوط به آن بر کسی پوشیده نیست.به دلیل مشکلات ناشی از هوای سرد و گرم بر بتن تازه و سخت شده، ناچاراً باید تمهیداتی در این شرایط آب و هوایی فراهم شود. بتن ریزی را می توان به سه دسته اصلی عملیات پیش از ساخت بتن و بتن ریزی، عملیات در حین بتن ریزی و عملیات پس از بتن ریزی تقسیم کرد. دسته اول که بر خلاف ظاهر ساده آن اثرات بسیاری بر بازدهی بتن ریزی دارد، شامل کلیه عملیات بازدارنده جهت جلوگیری از گرم شدن مصالح اولیه و محیط بتن ریزی مانند در سایه نگه داشتن مصالح و یا ایزوله کردن منبع آب است. دسته دوم که عمده مطالب این نوشته بر پایه آن است، شامل کنترل دمای مخلوط بتن مانند استفاده از یخ و یا ضد یخ است؛ و بالاخره دسته سوم مسایل مربوط به عمل آوری و نگهداری بتن است
