بتن ریزی در شرایط جوی متفاوت
یکی از مهم ترین عوامل تاثیرگذار در کیفیت بتن و به تبع آن تیرچه شرایط آب هوایی است اصول بتن ریزی در هوای سرد و گرم با هم متفاوت میباشند و رعایت آن از ضرورت های بتن ریزی است. گروه کارخانجات تیرچه اتحاد در زمینه تولید تیرچه های صنعتی و خرپا، به عنوان تنها دارنده گواهینامه فنی از وزارت راه، مسکن و شهرسازی با در نظر گرفتن شرایط جوی مختلف اقدام به بتن ریزی و آماده سازی تیرچه ها می نماید. همواره در آب و هوای متفاوت با رعایت استانداردها و الزامات اقدام به تولید تیرچه با پاشنه بتنی استاندارد می نماید به همین دلیل همواره در تلاش است تا انتخاب اول شما مشتریان عزیز باشد.
در این مقاله اصول اقدامات لازمه بتن ریزی در شرایط آب و هوایی گوناگون را تشریح خواهیم نمود.
بتن ریزی در هوای سرد
بتن در دماهای بسیار پایین مقاومت بسیار کمي کسب مي کند تا وقتي میزان اشباع بودن بتن در اثر عمل آبگیری به اندازه کافي کاهش نیافته باشد، لازم است که بتن تازه در برابر آثار ویرانگر یخ زدگي محافظت شود بتني که حتي یك بار در سنین اولیه یخ زده باشد در مقایسه با بتني که یخ نزده باشد در برابر شرایط جوی از مقاومت کمتری برخوردار است و نیز آب بند نخواهد بود.استعداد آسیب پذیری بتني که در برابر یخ زدن محافظت نشده است خیلي بیشتر از بتني است که در برابر یخ زدن محافظت گشته و در ضمن از مقاومت فشاری کمتری هم برخوردار است.
حال هرگاه اقدامات احتیاطي لازم به کار بسته شود مي توان بتن ریزی را در سرتاسر ماه های زمستان با اطمینان خاطر انجام داد و با بكار بستن این تمهیدات هیچ کارگاهي تعطیل نخواهد شد. بر اساس استاندارد بین المللي 306 ACI در کارهای بتني ، هوای سرد به هوایي اطلاق مي شود که بیش از سه روز متوالي شرایط زیر را داشته باشد :
- بیش‌از‌سه‌روز‌متوالی،متوسط‌درجه‌حرارت‌روزانه‌از5 درجه‌سلسیوس‌كمتر‌باشد.
- بیش‌از‌نیمی‌از‌روز‌دماي‌محیط‌باالي10 درجه‌سلسیوس‌باشد،
پیمانكار باید تدابیر لازم را برای حفاظت بتن در مراحل مختلف ساخت ، حمل و ریختن اتخاذ نماید . پیمانكار موظف است برای جلوگیری از وقفه در عملیات بتن ریزی قبلاً برنامه اجرای کار را به تصویب دستگاه نظارت برساند. رعایت نكات زیر برای بتن ریزی در هوای سرد الزامي است :
- در این شرایط مهمترین مسأله آمادگي برای زماني است که جبهه یخبندان، محیط کارگاه را فرا مي گیرد.
- اگر گیرش خمیر سیمان صورت نگرفته باشد موجب یخ زدگي رطوبت داخلي بتن، افزایش حجم آب و نهایتاً انبساط حجمي بتن و ترك خوردگي آن مي گردد.
- زماني که این احتمال وجود داشته باشد که چندین ساعت پس از بتن ریزی، جبهه یخبندان فرا میرسد باید از مواد ضد یخ که ترجیحا دارای ترکیبات زود گیر کننده هستند استفاده نمود.
استفاده از مواد زود گیر موجب تسریع در گیرش خمیر سیمان و مقاومت در برابر افزایش حجم یخ مي گردد. نباید فراموش کرد که همواره دمای بتن ریحته شده با استفاده از امكانات متفاوت گرمایشي باید در نقطه ای باالی 5 +درجه سانتیگراد حفظ گردد تا واکنش شیمیایي سیمان و آب ادامه یابد و مقاومت لازمه حاصل گردد .
موکداً توصیه مي گردد در دمای کمتر از 5 +درجه سانتیگراد نباید بتن ریزی کرد مگر اینكه در تمام شرایط درجه حرارت بتن همواره بالاتر از 5 +حفظ گردد. توجه داشته باشید که با بتن ریزی در چنین شرایطي عمل هیدراسیون بسیار کند صورت مي گیرد بطوریكه پس از یخ زدن آب در صفر درجه، این واکنش متوقف مي گردد بنابراین در زمان باز کردن قالب مشاهده مي کنیم که بتن به راحتي خورد مي شود به علت اینكه خمیر سیمان تشكیل نشده است .
باید کاملا توجه داشت که استفاده از ضد یخ تنها از یخ زدن رطوبت دروني بتن جلوگیری مي کند. اگر بتن ریخته شده پس از عملیات بتن ریزی به حال خود رها شود، رطوبت درون آن یخ نمي زند اما چون دمای آن کمتر از 5 +درجه سانتیگراد است واکنش شیمیایي سیمان و آب بسیار کند مي شود و به همین خاطر بتن ضایع مي گردد و دارای مقاومت خیلي کمي خواهد شد .
پس در زمستان در هر شرایطي باید پس از بتن ریزی نسبت به عمل آوری بتن مبادرت ورزید نكته مهم دیگر اینكه چون هوای سرد نسبت به هوای گرم دارای رطوبت کمتری است بتن های ریخته شده در شرایط محیطي سرد به، عمل آوری و مراقبت بیشتری نیازمند است .
ويژگی‌هاي‌يک‌ضد‌يخ‌مناسب‌براي‌بتن:
ضد یخي برای بتن مناسب مي باشد که علاوه بر کاهش نقطه انجماد آب اضافي داخل بتن به عنوان یك تسریع کننده در گیرش و رشد مقاومت سنین اولیه بتن عمل نماید. حال باید توجه نمود در پروژه هایي که در زمان بهره برداری امكان خوردگي وجود دارد و یا بتن هایي که پیش تنیده هستند و یا در آنها از آلومینیوم و گالوانیزه استفاده شده است و یا بتن هایي که در تماس با آب یا خاك سولفاته هستند و یا بتن هایي که سنگدانه های آنها مستعد واکنش قلیایي هستند به هیچ وجه از ضد یخ های کلر دار استفاده نكنید. بلكه از ضد یخ هایي استفاده نمایید که بر پایه دیگر مواد ( نیترات ) ساخته شده باشد .
اقدامات لازم برای بتن ریزی در هوای سرد
- توصیه مي شود هنگام بتن ریزی، دمای هیچ قسمت از بتن تازه از 10 درجه سلسیوس کمتر نباشد، ولي به هر حال این دما نباید از 5 درجه سلسیوس به عنوان حداقل مجاز، کمتر شود.
- در هوای سرد باید با گرم کردن مواد متشكله بتن، دمای مخلوط را به حد قابل قبول رسانید .
- برای تهیه بتن در درجه حرارت زیر صفر، ابتدا باید قطعات یخ و مصالح یخ زده را از مصالح سنگي جدا و مصالح سنگي را تا بالای 15 درجه و در صورت لزوم آب را تا 60 درجه سلسیوس گرم نمود. در صورتي که مصالح سنگي خشك باشد، مي توان ماسه را تا 40 درجه سانتیگراد گرم کرد، در این حالت نیز آب نباید از 60 درجه بیشتر گرم شود.
- هنگامي که گرم کردن مصالح سنگي مشكل بوده و یا عملي نباشد، مي توان با تأیید دستگاه نظارت ضمن استفاده از آب گرم دمای مخلوط بتن را بالا برد .
- تغییر سریع دمای سطح بتن پس از اتمام دوران حفاظت، باعث ایجاد ترك در سطوح خارجي خواهد شد. لذا پیمانكار باید در طول حداقل 24 ساعت اولیه پس از اتمام دوران نگهداری بتن، تدابیر لازم را اتخاذ نماید.
- دمای آب مصرفي باید یكنواخت و ثابت باشد تا تغییری در اسلامپ ساختهای مختلف بتن حادث نشود .
پیش بیني های لازم، قبل و حین اجرای بتن ریزی، در هوای سرد :
- شن، ماسه و آب مصرفي باید عاری از برف، یخ و مصالح یخ زده باشند .
- در صورت نیاز و قبل از بتن ریزی ، مصالح سنگي و آب بر اساس دستورالعملهای این بخش گرم شوند .
- قبل از اجرای بتن ریزی تمامي سطوح در تماس با بتن نظیر سطح قالب، آرماتورها و کابلهای پیش تنیدگي باید عاری از برف و یخزدگي بوده و حتي الامكان دارای دمای مخلوط بتن مورد نظر باشند .
- استفاده از مواد افزودني باید با توجه به نكات مندرج در این دستورالعمل صورت پذیرد .
در‌هواي‌سرد‌توصیه‌می‌شود:
- بتن با حباب هوا استفاده شود.
- سیمانهای مخصوص زودگیر نظیر سیمان تیپ 3 استفاده شود.
- پوشینه و عایقهای مناسب استفاده شود.
- طریق بالا بردن دمای محیط بتن ریزی و ایجاد بادشكن، مراقبتهای لازم به عمل آید.
- فاصله حمل بتن حتي الامكان کوتاه اختیار شود.
- چنانچه امكان افت سریع دما هنگام ساختن و ریختن بتن به دمای پایین تر از حد مجاز وجود داشته باشد، دستگاه نظارت مي تواند دستور توقف بتن ریزی را صادر نماید.
نتیجه‌گیري
بتن ریزی، در تمام پروژه های عمراني یكي از اجزای ضروری است و اهمیت مطالعه مسائل مربوط به آن بر کسي پوشیده نیست.به دلیل مشكلات ناشي از هوای سرد و گرم بر بتن تازه و سخت شده، ناچاراً باید تمهیداتي در این شرایط آب و هوایي فراهم شود. بتن ریزی را مي توان به سه دسته اصلي عملیات پیش از ساخت بتن و بتن ریزی، عملیات در حین بتن ریزی و عملیات پس از بتن ریزی تقسیم کرد. دسته اول که بر خلاف ظاهر ساده آن اثرات بسیاری بر بازدهي بتن ریزی دارد، شامل کلیه عملیات بازدارنده جهت جلوگیری از گرم شدن مصالح اولیه و محیط بتن ریزی مانند در سایه نگه داشتن مصالح و یا ایزوله کردن منبع آب است. دسته دوم که عمده مطالب این نوشته بر پایه آن است، شامل کنترل دمای مخلوط بتن مانند استفاده از یخ و یا ضد یخ است؛ و بالاخره دسته سوم مسایل مربوط به عمل آوری و نگهداری بتن است